Ο καταρράκτης είναι η θόλωση ενός φακού ο οποίος βρίσκεται εσωτερικά στο μάτι και αντιμετωπίζεται κυρίως με επέμβαση. Ο φακός αυτός είναι φυσιολογικά ελαστικός και διαυγής· αρχικά, όσο μεγαλώνουμε, σκληραίνει (πρεσβυωπία) και, αργότερα, θολώνει (καταρράκτης).
Φυσιολογικά, ο καταρράκτης συμβαίνει μετά τα 65-70, μπορεί, όμως, να συμβεί και νωρίτερα ή ακόμα και από τη γέννησή μας (πολύ πιο σπάνιο).
Ποια είναι τα πιθανά συμπτώματα του καταρράκτη;
- Θόλωση της όρασης, κοντινής ή/και μακρινής
- Η όραση τη νύχτα είναι περιορισμένη
- Δυσκολίες από αντανακλάσεις κατά τη νυχτερινή οδήγηση,
- Τα χρώματα εμφανίζονται πιο θαμπά
- Διπλωπία: μπορεί να βλέπουμε διπλά με το ένα μάτι ανοιχτό
- Αλλαγή στη συνταγή των γυαλιών
Πως αντιμετωπίζεται ο καταρράκτης – πότε κάνουμε εγχείρηση καταρράκτη;
Παλιά έκαναν την ερώτηση «Είναι ώριμος ο καταρράκτης;» πριν αποφασίσουν για την εγχείρηση. Υπήρχε λόγος γι’ αυτό: το χειρουργείο θα ήταν το ίδιο ακριβώς είτε ο καταρράκτης ήταν σε αρχικό στάδιο και μαλακός, είτε ήταν σε προχωρημένο στάδιο και σκληρός σαν πέτρα. Θα γινόταν μία μεγάλη τομή, θα έμπαιναν πολλά ράμματα και η όραση στην αρχή δεν θα ήταν η καλύτερη.
Όταν, λοιπόν, ο καταρράκτης δεν ήταν ώριμος, το μάτι θα έβλεπε ίσως και χειρότερα αμέσως μετά το χειρουργείο για ένα διάστημα. Γι’ αυτό, περίμεναν ο καταρράκτης να ωριμάσει, ώστε να αισθανθεί ο/η ασθενής βελτίωση μετά την επέμβαση.
Επίσης, οι πιθανότητες επιπλοκών ήταν μεγαλύτερες σε σχέση με τη σύγχρονη μέθοδο, γι’ αυτό και περίμεναν περισσότερο προκειμένου να δικαιολογήσουν το χειρουργείο με πιο έντονα συμπτώματα πριν αποφασισθεί η εγχείρηση καταρράκτη.
Συμπτώματα που μας κάνουν να προχωρήσουμε σε εγχείρηση καταρράκτη
Σήμερα, η επέμβαση καταρράκτη γίνεται με μικρή τομή χωρίς ράμμα και με τη χρήση υπερήχων. Για να αφαιρεθεί, πρέπει να θρυμματιστεί πρώτα· όσο πιο ώριμος και σκληρός είναι, τόσο περισσότερη ενέργεια χρειάζεται για να γίνει αυτό και τόσο αυξάνεται η πιθανότητα επιπλοκών.
Ο καταρράκτης, λοιπόν, πρέπει να χειρουργηθεί όταν η απώλεια όρασης που προκαλεί (συνήθως, είναι προοδευτική και αργή) μας εμποδίζει, έστω και λίγο, στις καθημερινές μας δραστηριότητες, όπως η οδήγηση, το διάβασμα, η τηλεόραση και, φυσικά, το επάγγελμα του κάθε ατόμου.
Επίσης, πρέπει να χειρουργηθεί όταν εμποδίζει την αντιμετώπιση άλλων παθήσεων, όπως του βυθού του οφθαλμού. Οι ενοχλήσεις που προκαλεί σε συνδυασμό με τα ευρήματα από την εξέταση είναι που θα τον χαρακτηρίσουν ως έτοιμο να χειρουργηθεί.
Εφόσον ενοχλεί, δεν προσφέρει κάποιο πλεονέκτημα το να περιμένει κανείς.
Παραμελημένες περιπτώσεις καταρράκτη.
Πώς αφαιρείται ο καταρράκτης;
Υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι για να αφαιρεθεί ένας καταρράκτης:
Φακοθρυψία με μικρή τομή και υπερήχους ή / και λέιζερ.
Μία μικρή (1,8 με 2,75 χιλιοστά) πλάγια τομή, ή δύο ακόμα μικρότερες τομές δημιουργείται στον κερατοειδή. Αυτή η τομή δε χρειάζεται ράμματα για να κλείσει.
Ένα κυκλικό άνοιγμα δημιουργείται στο περιφάκιο, τον διάφανο σάκο που περιβάλλει τον καταρράκτη.
Με τη χρήση υπερήχων (ή και λέιζερ παλαιότερα), ο καταρράκτης διασπάται σε μικρά κομμάτια, τα οποία κατόπιν αναρροφώνται από το ίδιο το μικροεργαλείο και απομακρύνονται, χωρίς να χρειαστεί άλλη τομή.
Η τεχνική είναι η ίδια και οι υπέρηχοι υπερέχουν του λέιζερ (που έχει πλέον εγκαταλειφθεί).
Ο ενδοφακός διπλώνεται, ώστε, και πάλι, να μη χρειαστεί να μεγαλώσει η τομή ή να δημιουργηθεί άλλη. Έπειτα, τοποθετείται μέσα στη διαφανή μεμβράνη που περιείχε τον φακό του ματιού, όπου ξεδιπλώνει και σταθεροποιείται.
Εξωπεριφακική αφαίρεση καταρράκτη
Ο καταρράκτης ματιών αφαιρείται μηχανικά, και όχι μέσω θρυμματισμού με υπέρηχο, όταν αυτός είναι πάρα πολύ σκληρός και προχωρημένος και ο υπέρηχος δεν μπορεί να τον σπάσει.. Μετά, ακολουθεί αναρρόφηση για το μαλακότερο φλοιό και ένθεση ενδοφακού.
Σ’ αυτήν την περίπτωση, θα χρειαστούν ράμματα για να κλείσει η τομή, η οποία είναι αρκετά μεγαλύτερη της φακοθρυψίας.
Σε σπάνιες, ευτυχώς περιπτώσεις προχωρημένου καταρράκτη, αυτή η τεχνική είναι μονόδρομος, γι’ αυτό δεν πρέπει να περιμένει κανείς πάρα πολύ.
Η επέμβαση με φακοθρυψία με μικρή τομή έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την εξωπεριφακική. Δεν χρησιμοποιούνται ράμματα· η όραση επανέρχεται πολύ γρηγορότερα και το μάτι είναι περισσότερο ισχυρό και ανθεκτικό σε τραύμα. Ειδικά με την τομή των 2 χιλιοστών που κάνουμε τελευταία, η αποκατάσταση είναι τάχιστη.
Επίσης, με τη σύγχρονή χειρουργική καταρράκτη ελαχιστοποιείται και η ανάγκη για γυαλιά μετά από εγχείρηση καταρράκτη.
Μπορεί η επέμβαση καταρράκτη να διορθώσει και τη μυωπία, την υπερμετρωπία και τον αστιγματισμό;
Τα τελευταία χρόνια, ο καταρράκτης και η διαθλαστική χειρουργική παρουσιάζουν μεγάλη αλληλεπικάλυψη. Στις διαθλαστικές επεμβάσεις περιλαμβάνονται οι διορθώσεις με λέιζερ (LASIK, PRK, LASEK), οι ενθέσεις ενδοφακών και άλλες πιο σπάνιες τεχνικές όπως οι αστιγματικές τομές, οι θερμοκερατοπλαστικές.
Οι επεμβάσεις καταρράκτη πλέον θεωρούνται διαθλαστικές, καθότι μας δίνουν μια ευκαιρία να φέρουμε τη συνταγή του ματιού κοντά στο μηδέν αφαιρώντας τον καταρράκτη, με κατάλληλη επιλογή ενδοφακού.
Οι ενδοφακοί έχουν βγει και σε παραλλαγές που ελαττώνουν τον αστιγματισμό (τορικοί) ή που μετριάζουν τις συνέπειες της πρεσβυωπίας (πολυεστιακοί/προσαρμοστικοί). Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ σημαντικό να γίνεται σωστή επιλογή του ποιος φακός θα μπει σε ποιο μάτι.
Η πιο σίγουρη επιλογή είναι οι ασφαιρικοί μονεστιακοί, σε ό,τι αφορά την ποιότητα της όρασης, ενώ οι τορικοί για υψηλό αστιγματισμό προσφέρουν επίσης πλεονέκτημα. Μπορεί να προβλεφθεί το ένα μάτι να έχει μία χαμηλή υπολειπόμενη μυωπία, ώστε να βλέπει και κοντά, χωρίς να δυσκολεύεται η συνεργασία με το άλλο μάτι που είναι ρυθμισμένο για μακρινή όραση. Η τακτική αυτή λέγεται monovision.
Οι πρεσβυωπικοί ενδοφακοί από την άλλη έχουν ξεπεράσει πολλά προβλήματα του παρελθόντος, δεν προκαλούν τις ίδιες οπτικές ενοχλήσεις με παλαιότερα και μας επιτρέπουν να τους χρησιμοποιούμε για να επιτυγχάνουμε και όραση στις μεσαίες προς κοντινές αποστάσεις, πέρα από τις μακρινές.
Πέρα από τους ενδοφακούς, στα μηχανήματα του καταρράκτη έχουν γίνει επίσης σημαντικές εξελίξεις που επιτρέπουν μικρότερες τομές και λιγότερη έκλυση ενέργειας στο μάτι.
Παρόλο που έχει δοκιμαστεί –ανεπιτυχώς– λέιζερ στη χειρουργική καταρράκτη, όλα τα σύγχρονα μηχανήματα λειτουργούν με υπερήχους. Έχει, όμως, επικρατήσει ο όρος «καταρράκτης με λέιζερ».
Πρόσφατα, το femtosecond laser προσέφερε πλεονεκτήματα σε περιορισμένα περιστατικά, τέτοια ώστε να δικαιολογούν το κόστος του. Η συσκευή αυτή κάνει τις τομές της επέμβασης και μαλακώνει τον θολό φακό ώστε να διευκολύνει τον υπέρηχο. Ενώ στο λέιζερ μυωπίας η τεχνολογία femtosecond μπορεί να αφορά τα περισσότερα περιστατικά, στην επέμβαση καταρράκτη σπανίως δικαιολογεί το αυξημένο κόστος της.
Τι να προσέχω μετά την επέμβαση καταρράκτη;
Αποφεύγετε να βρέχετε και να τρίβετε τα μάτια σας τις πρώτες μέρες και τηρείτε το πρόγραμμα με τις σταγόνες.
- Δεν τρίβουμε και δεν ακουμπάμε τα μάτια μας.
- Δεν κοιμόμαστε χωρίς το προστατευτικό κάλυμμα πάνω από το μάτι μας την πρώτη εβδομάδα.
- Δεν σκύβουμε. Αν πρέπει να σηκώσουμε κάτι, λυγίζουμε τα γόνατά μας. Δεν σηκώνουμε τίποτα βαρύ.
- Δεν βρέχουμε το μάτι για μία εβδομάδα, δεν το βάζουμε ανοιχτό στη θάλασσα ή σε πισίνα για ένα μήνα.
- Δεν ξεχνάμε τα κολλύριά μας. Είναι δύο: ένα αντιβιοτικό και ένα κορτιζονούχο. Και τα δύο λαμβάνονται ανά 6 ώρες (2 την πρώτη μέρα), με 5 λεπτά κενό μεταξύ τους. Μετά την πρώτη εβδομάδα, χρησιμοποιούμε μόνο το κορτιζονούχο με σταδιακή ελάττωση στη δοσολογία.
- Τηρούμε τα μετεγχειρητικά ραντεβού.
- Αναφέρουμε τυχόν λάμψεις ή μυγάκια, ακόμα και καιρό μετά την επέμβαση, στον/στη χειρουργό μας άμεσα.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της επέμβασης καταρράκτη; Πότε αποκαθίσταται η όραση
Στην εξέτασή σας θα σας εκπαιδεύσουμε ως προς το τι πρέπει να προσέχετε μετά την μετά την επέμβαση καταρράκτη, πώς να βάζετε τα κολλύριά σας, πότε θα αποκατασταθεί η όρασή σας μετά την εγχείρηση καταρράκτη και πότε να επιστρέψετε στην εργασία μετά την εγχείρηση καταρράκτη.
Η πιθανότητα μόλυνσης είναι πολύ μικρή (1/2000). Αποφεύγετε να βρέχετε τα μάτια και να τα τρίβετε τις πρώτες μέρες και τηρείτε το πρόγραμμα με τις σταγόνες.
Ακόμα πιο σπάνια είναι η αιμορραγία.
Λίγους μήνες ή χρόνια μετά την αφαίρεση καταρράκτη μπορεί να χρειαστεί ένα λέηζερ που γίνεται στο ιατρείο, επειδή θόλωσε το περιφάκιο («δευτερογενής καταρράκτης»).
Ενίοτε μπορεί να χρειαστεί δεύτερο χειρουργείο μετά τον καταρράκτη (π.χ. υαλοειδεκτομή, κερατοπλαστική), κάτι που αφορά κυρίως πολύ προχωρημένους καταρράκτες.
Το χειρουργείο καταρράκτη έχει συντριπτικά υψηλά ποσοστά επιτυχίας και πολύ χαμηλή πιθανότητα επιπλοκών έχοντας επιλέξει τον/την κατάλληλο(-η) χειρουργό.
Άλλες τέτοιες επιπλοκές είναι οι εξής: μόλυνση, οίδημα ωχράς κηλίδος, οίδημα κερατοειδούς, αιμορραγία, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, παρεκτόπιση του φακού, απώλεια οπτικής οξύτητας και διαθλαστικό σφάλμα.
Τι βρίσκεται υπό εξέλιξη στη χειρουργική καταρράκτη.
- Ολοένα και μικρότερες τομές και αφαίρεση χωρίς υπερήχους ή λέηζερ
- Ενδοφακοί που να αντιμετωπίζουν και την πρεσβυωπία
- Ενδοφακοί που να μπορούν και να εξατομικευθούν στα μέτρα του ματιού μας
Πρεσβυωπία - Πολυεστιακοί Ενδοφακοί - Multifocal IOLs
Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δανειστεί την επέμβαση καταρράκτη με τοποθέτηση ενδοφακού και για μάτια τα οποία δεν έχουν ακόμα καταρράκτη, μόνο και μόνο για να τα απαλλάξουμε από τα γυαλιά. Αυτό ισχύει ιδίως για τους υπερμέτρωπες, οι οποίοι χωρίς γυαλιά δεν βλέπουν ούτε μακριά ούτε κοντά μετά από κάποια ηλικία.
Παραδοσιακά, επιλέγαμε να εστιάζει ο ενδοφακός στα αντικείμενα τα οποία βρίσκονται σε μακρινή απόσταση· να βλέπει, δηλαδή, ο/η ασθενής καθαρά μακριά. Εναλλακτικά, θα μπορούσαμε να επιλέξουμε να έχει λίγη μυωπία το ένα μάτι, γύρω στον ένα βαθμό, ώστε να βλέπει να διαβάσει ένα κουδούνι, ένα κινητό ή/και ένα μενού.
Εδώ και καιρό έχουν δημιουργηθεί και διαρκώς εξελίσσονται ενδοφακοί οι οποίοι προσφέρουν μακρινή και κοντινή όραση ταυτόχρονα. Αυτοί προσφέρουν καλή μακρινή όραση, καλή κοντινή, σε απόσταση που ποικίλλει ανάλογα με τον φακό, και ικανοποιητική ή θολή όραση μετά από επέμβαση καταρράκτη σε ενδιάμεσες αποστάσεις.
Για να λειτουργήσουν σωστά πρέπει να έχουν τοποθετηθεί και στα δύο μάτια, διαφορετικά ο εγκέφαλος δεν συνηθίζει να επιλέγει την εικόνα στην απόσταση που θέλει κάθε φορά.
Ενίοτε, μία φωτεινή άλως (στεφάνι), που δημιουργείται εξαιτίας της κατασκευής του φακού, μπορεί να είναι ενοχλητική τη νύχτα. Σε επαγγελματίες που οδηγούν τη νύχτα, για παράδειγμα, προτιμούμε τους άλλους και όχι τους πολυεστιακούς, συγκεκριμένα τους νεότερους ασφαιρικούς μονοεστιακούς φακούς.
Για τα άτομα εκείνα που δεν έχουν απόλυτη ανάγκη την καθαρότερη δυνατή μακρινή όραση, οι πολυεστιακοί φακοί τους απαλλάσσουν από την ανάγκη για γυαλιά τις περισσότερες ώρες της ημέρας.
Εργασία μετά την εγχείρηση καταρράκτη και τιμή επέμβασης καταρράκτη
Για να μάθετε πότε μπορείτε να επιστρέψετε στην εργασία σας μετά την εγχείρηση καταρράκτη, αλλά και για να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την αντιμετώπιση της πάθησης, τις μεθόδους Laser LASIK – LASEK – PRK, τους ενδοφακούς, αλλά και την τιμή και το κόστος επέμβασης καταρράκτη, επικοινωνήστε μαζί μας. Οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται σε μεγάλα νοσοκομεία, συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ, όπως Ιατρικό Κέντρο, Αθηναϊκή Κλινική, Μητέρα, Mediterraneo και άλλα. Επίσης, μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στον ακόλουθο σύνδεσμο:
Διαθλαστική χειρουργική & Laser
